Abwaankii abwanadda Cali sugule (duncarbeed)

-


Xusuustii suganeed ee abwaan Cali Sugule (Duncarbeed)

Cali sugule duncarbeed 

 Hordhac

Abwaanka aan abanadda ugu jeclahay Abwaan cali sugule duncarbeed waxa lagu xasuusan karaa sugantiisi uu qaybta weyn kaga qaatay halgankii gumeysi ladirirka iyo xornimadii 1960-kii, cali sugule duncarbeed sugantiisa hadii aad ufiirsato waxa aad dareemaysa heerkiisa farshaxanimo ee sugaaneed, suuganta cali sugule duncarbeed waxa la'oran karaa iney kaga duwantahay sugaanada kale habka iyo jandhaca oo qof walba uu fahmi Karo mid yar mid weyn iyo ku waxbartay iyo mid aan waxbaran, Marka uu leyahay cali sugule "Dab iyo dhax laykuma dhuftee kala dhowara" "Afqalad Aqoont miyaa" "Nin lagu seexdow haseexan"

Maxaan ka naqaan cali sugule.

Cali Sugulle Cigaal “Dun-carbeed” wuxu ku dhashay magaalada Oodweyne 1939kii. Hooyadii waxay ahayd Dhool Xasan Xirsi. Wuxu ku barbaaray magaalada Berbera oo uu ka galay malcaamad Quraan. Markii uu dhammaystay Dugsiga Hoose, wuxu Dugsiga Dhexe ka galay Sheekh 1949kii. Sannadku markii uu ahaa 1951kii ayaa laga eryay Dugsiga Dhexe ee Sheekh isaga oo lagu eedeeyay muddaaharaad uu abaabulay oo la xidhiidhay ciyaar kubbadeed. Saaxiibbadii la galay abaabulkaa oo kaga baxay waa kii ku lahaa:

“Saaxiibbadayoow intay sababteen,

Sanduuqiina mayla qaadi weydeen”,

Prof Salah jamac oo ka waramaya Cali sugule 


Sugantii cali sugule duncarbeed

Cali sugule duncarbeed waxa uu curiyay amaba alifay riwaayado caan baxay iyo heeso hirgalay kuwaas oo saqiir iyo kabiir ay wadda xiftisan yihiin lakin nasiib daro aysan ogeyn amaba aysan aqoon maskaxdii ay kasoo maxdeen murtidaas qiimaha weyn.

  Riwaayadaha Cali Sugulle waxa ka mid ah:

Riwaayadda iyo Sannadkii 

1. Ayaa ila genbiya gumeysiga 1954kii

2. Darxumo 1955kii

3. Hayaay iyo haddaanan 1955kii

4. Himiladeenna 1958kii

5. Indho-sarcaad 1961kii

6. Xil-gobeed 1961kii

7. Ma-huraan 1965kii

8. Kala haab iyo kala haad 1966kii

9. Gobannimo 1967kii

10. Sheeg iyo Shareer 1968kii

11. Ma hadhin 1968kii


 Heesihii uu curiyay cali sugule 

  •  "Nin lagu seexdow haseexan"
Heestan waa hees wadaniya oo tilmamaysa masuuliyadda iyo xilka qofka loodhiibo inusan laseexan oo uu guto wajibaad-kiisa shaqo


  • "Hidi Hidi diiyoy"
Heestan waa heesta ugu caansan heesaha somalida waana (classic music) qaraami, Ali sugule waxa uu heestan u curiyay arimo laxirira siyaasada lakin hees jacayl ayay dadku u qateen.

Hir bay laacayoo hinqaday,
Hillaac bay baxoo handaday,
Haddana waayayoo hakaday,
Halyeey waayoo habraday,
Haween baan ahoo hamraday,
Hiil iyo midna hoo ma karo.

  •  " qoftay dhacday turunturatoy ayaad taqaan maxaad taqaan"
Heestan waxa uu curiyay cali sugule 1969 haneenkii xukunka ay la-wareegen askartii militariga ee uu hogaaminayay maxamed siyad Barre.


  •  "Waaba baray bilicsan arooryo suuban"

Waa baa baryay

Bilicsan arooryo
Baxsan maalin
Boqran 

Allaa buruud leh
Mahad badan leh
Baaxad iyo xoog leh
Bilicna inagaa leh

Kuwii bilaabee
Dabkan baxaayaa
Balalinaayaa waa
Baayadooda

Kuwii ka bayree
Bahdood kaleex-
Dee boqonta goyay
Waa baa'ba ooda


Gunaanad

Waxaan kusoo gunanadaya heesta aadka umacaan ee cali sugule duncarbeed uu alifay tasoo uu dadka su'aal aad u da'weyn oo madaxa dalinaysa uu weydiyay  "Af qalaad aqoontu miyaa?

Afqalaad aqoontu miyaa?

Xasuusin

Maclumadada iyo xogta qaar kamida waxaan kasoo xigtay qoraa Boobe yuusuf Ducaale iyo wikepedia.


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Sanad guuradii mamulka Galmudug 14-August

-
Image
Milicsi 18-sano kadib asaskii Mamulka galmudug iyo tariikhdii macan iyo qadhadh ee soo martay. Calanka mamulka Galmudug Asaskii iyo bilowgii Galmudug   Sanadkii 2006 ayaa mamulka lagaga dhawaqay dhanka koonfureed ee magalada galkacayo waxana madaxweyne loo doortay AUN rugcada-diplomasiyaded mudane Maxamed Warsame Cali (Kiimiko) oo somaliya safiir uga ahaan jiray qaramada midoobe sanadkii 1977, Sidokale Amb: maxamed warsame cali (kiimiko) waxa uu hore u ahaa safiirkii Somaliya ufadhiyi jiray Washington sanadkii 1980. Amb Maxamed Warsame Cali kiimiko  Kadib doorashdii amb. Maxamed warsame cali (kiimiko) galmudug waxa ay ahyd kaliya magac-uyaal oo dhulka intiisa badan ee maanta galmudug kataliso waxa gacanta ku hayay mamaulo kale sida mamulkii (Xibin iyo Xeeb) ee cadaado iyo culimadii (Ahlusuna waljameca) ee fadhigoodu ahaa dhusamareeb iyo qaybo kamida oo al-shabab uu haysta, duruftaas iyadoo ay ku sugan tahay mamulkii uu madaxweynaha ka ahaa AUN mohamed warsame cali (kii...
Read more

Loolanka dagalka ka dhanka ah argagixisada ee Somaliya

-
Image
  Geedigii la dagalanka argagixisada ee somaliya Somali flag  Hordhac . Qormadan waxa ay qiimeynesa soo bixii argagixisadii iyo sameyntii ay Somaliya ku yeesheen siyaasadda ahaan iyo amni ahaan-ba, sidokale waxa ay qormadani dul istaagi doonta sameyntii ay Ethiopia iyo erteria ay ku lahayeen Somaliya iyadoo aad loogu tunsana in erteria ay xirir kala dhexeyay ururkii maxkamadaha islamiga ee fadhigoodu ahaa mugdisho, Somaliya sanadkii 2001-5 waxa aad looga cabsi qabay Somaliya iney isu badasho Xarun ama gabaad ay argagixisada calamiga ah ay ku dhumaleystaan kadib markii mareykanka uu Afghanistan uu ku duulay 2001 uuna meesha kasaray oo jabiyay ururkii Taliban ee looga shakiga qabay inuu al Qaeda uu xirir la lahaa kuna badalay dawaladii Hamid Karzia uu madaxweynaha ka ahaa. Dawlada mareykanka waxa ay aad uga walacsaneyd in baxsadkii iyo firidhkii hogamiyayashii al Qaeda sida osma binu laden iyo Ayman Al-zawahri oo uu  mareykanku Afghanistan ku soo jabiyay ay gabaad iyo hoy c...
Read more

Sameyntii dagalkii qabooba ee African gar'ahaan Somalia iyo Congo DRC

-
Image
Sameyntii xumeed ee dagaalkii qabooba ku yeeshay Africa, isbarbardhig dilalkii Abdirashid Ali sharmarke madaxweynihii Somaliya iyo Patrice lumumba reysalwasaarihii Congo DRC. ARAAR. Dagalkii qabooba ee udhaxeyay dawaladii waaweyna ee kala hogaminayay xolufadooda ee kala ahaa mareykanka iyo Soviet union (USSR) waxa uu bilowday dhamadkii dagalkii 2aad ee aduunka 1945 waxa uuuna dhamaday sanadkii 1989 kadib markii uu burburay midowgii Soviet oo uu xogahayaha guud uu ka ahaa Mikhail Gorbachev. Dagalkii 2aad ee aduunka markii uu dhamaday ee laga adkaday kooxdii (Axis powers) ee kala ahaa Germany, Italy, Japan iyo xolufadoodi ayaa guuleystayshii dagalkii 2aad ee aduunka (alliance powers) oo ay gadhwadeen ka ahayeen dawlada kala ah, mareykanka, Soviet union, ingiriis-ka iyo France, ayaa waxa dhacay 2 shir oo u dhaxeyay dawaladihii ku guuleystay dagaalkii 2aad ee aduunka shirarkas waxa lakala odhan jiray (YALTA CONFERENCE) iyo (POSTDOM CONFERENCE) labaadas shir waxa ay daranayeen sidii ...
Read more